Każdy z nas emituje do atmosfery dwutlenek węgla: ogrzewając mieszkanie, przemieszczając się samochodem, zużywając prąd czy produkując śmieci. Przeciętny Polak czy Polka emitują w roku ok. 8,76 tony CO2. To tzw. ślad węglowy. Powinniśmy dbać o to, aby było go jak najmniej. Gmina Nowiny nie tylko realizuje inwestycje mające na celu usuwanie śladu węglowego, ale i zachęca do tego mieszkańców.
W 2016 roku przyjęto plan gospodarki niskoemisyjnej wyznaczający główne kierunki działań m.in. w zakresie poprawy jakości powietrza. Celem było uzyskanie mniejszego zużycia energii cieplnej i elektrycznej. Dzięki realizacji szeregu inwestycji w znacznej mierze udało się go osiągnąć.
Jaśniej na ulicach
1430 sodowych lamp zniknie już wkrótce z terenu gminy. – Sukcesywnie od kilku lat wymieniamy oświetlenie uliczne na drogach gminnych, ale i powiatowych, a nawet na drodze wojewódzkiej . W ciągu najbliższych dwóch lat zamkniemy proces modernizacji oświetlenia ulicznego. Cała nasza gmina będzie ledowa – mówi Andrzej Waśko, kierownik referatu inwestycji. – Wymiana oświetlenia da oszczędność energii około na poziomie około 53%, ale przede wszystkim zapewni bezpieczeństwo uczestnikom ruchu drogowego – dodaje.
Cieplej w szkołach…
W nowińskich szkołach przeprowadzono kompleksowe prace termomodernizacyjne polegające m.in. na montażu instalacji fotowoltaicznej, modernizacji centralnego ogrzewania, dociepleniu dachów i wymianie stolarki okiennej i drzwiowej. Zrealizowano je w szkołach podstawowych w Bolechowicach i Kowali oraz w obecnym liceum w Nowinach. Docieplono także budynek ośrodka zdrowia w Sitkówce, a na rozbudowanym budynku ośrodka kultury zamontowano panele fotowoltaiczne.
…i w blokach
Wybudowaną jeszcze na początku lat 60-tych XX wiek kotłownię zastąpiono kotłownią węglowo-pelletowa wyposażoną w urządzenia o wysokiej sprawności, które pozwalają zapewnić poziom emisji zgodny z najnowszymi standardami. Minimalizują one wpływ kotłowni na jakość powietrza w jej okolicy, pozwalając jednocześnie na ekonomiczne eksploatowanie w stosunku np. do kotłowni gazowej. A mieszkańcom bloków jest zdecydowanie cieplej, niż dotychczas.
W drodze
Rano – droga do pracy lub na zakupy. Można odbyć ją własnym samochodem, ale po co, skoro w gminie właśnie ruszyła bezpłatna linia komunikacyjna. Busy jeżdżą na trasie Zawada – Szewce – Zgórsko – Nowiny – Sitkówka – Kowala i nic nie kosztują. – Chcemy w ten sposób zachęcić mieszkańców gminy do korzystania z transportu publicznego, po to, by ograniczyć emisję. To niewątpliwie także korzyść dla ich portfela – podkreśla radna Renata Posłowska, która zabiegała o utworzenie połączenia z Kowali do Nowin.
Za to po południu można udać się na wycieczkę ścieżką rowerową, na przykład do średniowiecznej osady w Zgórsku lub do kamieniołomu Szewce. Nowe ścieżki rowerowe liczą 3,6 km, a ich budowa kosztowała 4 mln zł. Jedna z nich biegnie wzdłuż drogi wojewódzkiej od granicy z Kielcami do granicy z Chęcinami. W przyszłości ścieżka połączy gminę Sitkówka-Nowiny z miastem Kielce. Dzięki temu będzie można dojechać ścieżką rowerową z Kielc do Chęcin. Wybudowany został także odcinek ścieżki wzdłuż drogi powiatowej w Zgórsku, który będzie łączył pierwszy odcinek z już istniejącym odcinkiem ścieżki rowerowej pomiędzy miejscowościami Zgórsko i Szewce.
Z mieszkańcami i dla mieszkańców
Od trzech lat w gminie dofinansowujemy wymianę źródeł ciepła z paliwa stałego takiego jak: węgiel, miał, itp. na nowe, niskoemisyjne źródła ciepła. Preferowane są nowe niskoemisyjne kotły na gaz ziemny, ale w przypadku braku dostępu do gazu dopuszczalne jest również zastosowanie nowych kotłów na węgiel i pellet V generacji. Maksymalna kwota dotacji wynosi trzy tysiące zł, a od 2021 r. – 3,5 tys. zł – wyjaśnia Witold Mroczek, główny specjalista ds. pozyskiwania środków zewnętrznych w Urzędzie Gminy.
To jednak nie wszystko. – Realizując projekt „Czysta energia z OZE dla mieszkańców gminy Sitkówka-Nowiny i gminy Piekoszów” zainstalowaliśmy w naszej gminie 88 szt. instalacji fotowoltaicznych oraz 19 szt. kolektorów na domach mieszkańców, którzy tylko w części ponieśli ich koszt – wyjaśnia Tomasz Bucki, zastępca kierownika referatu inwestycji.
Drobne gesty
– Często wydaje nam się, że niewiele możemy zrobić, by chronić środowisko, a to nieprawda. Codziennymi zachowaniami możemy wpływać na to, jak wyglądają miejsca, w których żyjemy – mówi wójt Sebastian Nowaczkiewicz.
Każdego roku na wiosnę mieszkańcy biorą udział w sprzątaniu okolicy, w której mieszkają. – Akcja zainicjowana przed dwoma laty przez stowarzyszenie „Siła Woli” spotkała się z dużym zainteresowaniem. Do tego stopnia, że powtórzyliśmy ją w czasie wiosennej pandemii – tym razem każdy sprzątał na własną rękę – mówi wójt.
W gminie na co dzień realizowane są drobne projekty ekologiczne: przed szkołą w Nowinach stanęło metalowe serce, do którego wrzucane są plastikowe nakrętki, mieszkańcy otrzymują od gminy budki dla jerzyków i nietoperzy oraz rośliny miododajne do swoich ogrodów. W tym roku w Woli Murowanej powstał ogród społeczny, w którego założenie włączyli się mieszkańcy, a z kolei uczniowie w bolechowickiej szkole zasadzili sad.
Wielomilionowe nakłady
– Pomimo, że inwestycje ekologiczne wymagają wielomilionowych nakładów, chcemy realizować ich jak najwięcej. Dzięki temu w istotny sposób wpływamy nie tylko na poprawę jakości powietrza i redukcję zanieczyszczeń powietrza, ale również ograniczenie zużycia i kosztów energii i zwiększenie komfortu korzystania z budynków – mówi wójt Sebastian Nowaczkiewicz. – Trzeba przyznać, że proekologiczne działania na taką skalę nie byłyby możliwe, gdyby nie wsparcie z zewnątrz. Na wszystkie nasze projekty proekologiczne uzyskaliśmy dofinansowanie przekraczające 9 milionów złotych – podkreśla.
