W czwartek 1 sierpnia 2024 roku odbędą się kieleckie uroczystości w 80. rocznicę wybuchu Powstania Warszawskiego. Zaplanowane zostały również wydarzenia towarzyszące. Poniżej prezentujemy szczegółowe informacje. Zapraszamy serdecznie do uczestnictwa!

Przed oficjalną częścią, o godzinie 12.00 znicze zostaną zapalone na grobie powstańca warszawskiego Wacława Wilka-Wilczyńskiego ps. „Mały”, który spoczywa na Cmentarzu Starym w Kielcach.

Następnie, o godzinie 15.45 rozpocznie się msza św. w intencji poległych za wolność w Kościele Garnizonowym pw. Najświętszej Marii Panny Królowej Polski przy ul. Chęcińskiej 2 w Kielcach. Po modlitwie, uczestnicy przemaszerują na Skwer Harcerski im. Szarych Szeregów, przed pomnik Harcerzy Poległych za Ojczyznę, gdzie o godzinie 17.00 odbędzie się główna część obchodów 80. rocznicy wybuchu Powstania Warszawskiego. O oprawę muzyczną uroczystości zadba Marszałkowska Orkiestra Dęta działająca przy Wojewódzkim Domu Kultury im. Józefa Piłsudskiego w Kielcach.

Musical pt. „Kolumbowie Wszech Czasów”

Jednym z wydarzeń towarzyszących będzie musical przygotowany przez Kieleckie Centrum Kultury we współpracy z dziećmi i młodzieżą. Widowisko pt. „Kolumbowie Wszech Czasów” będzie można obejrzeć w środę 31 lipca 2024 roku o godzinie 20.00 przy Pomniku Harcerzy Poległych za Ojczyznę na Skwerze Harcerskim im. Szarych Szeregów.

Niby wszyscy znamy określenie „Kolumbowie” i wiemy, kogo dotyczy, a jednocześnie niewiele jesteśmy w stanie powiedzieć o historii poszczególnych artystów: pisarzy, poetów, aktorów, operatorów filmowych i piosenkarzy biorących udział w Powstaniu Warszawskim. W czasie wojny, w obliczu zagrożenia wolności wyzwalają się wśród ludzi wartości twórcze i talenty w różnych dziedzinach kultury. Artyści stają się uczestnikami walki o słuszną sprawę: ich orężem jest sztuka.

Trudno wprost uwierzyć, że podczas Powstania napisano kilkadziesiąt wierszy i piosenek, zorganizowano ponad 50 spotkań estradowych z aktorami i śpiewakami, kilka przedstawień teatrzyku kukiełkowego dla dzieci, wiele koncertów wybitnych kompozytorów, nadano kilkaset audycji Polskiego Radia oraz radiostacji AK ,,Błyskawica”, wydano ponad 150 tytułów prasy powstańczej, zaprojektowano i wydrukowano kilka plakatów kolorowych, serię znaczków pocztowych, tysiące orzełków i różnych emblematów. Wykonano również kilkaset rysunków i portretów oraz nakręcono 15 tysięcy metrów taśmy filmowej. Samych fotografii, dokumentujących wydarzenia Powstania zachowało się ponad 10 tysięcy. Stąd „Kolumbowie Wszech Czasów”, ponieważ Ci artyści żyją do dziś dzięki swojej twórczości.

Dyskusja o akcji „Burza”

80. rocznica wybuchu Powstania Warszawskiego to również okazja do upamiętnienia wydarzeń związanych z akcją „Burza” na Kielecczyźnie. Rozkazem Dowódcy Armii Krajowej gen. Tadeusza Komorowskiego „Bora” z 14 sierpnia 1944 r. siły Okręgu Radomsko-Kieleckiego AK miały ruszyć na pomoc walczącej stolicy. Z powodu wielu trudności natury wojskowej marsz na pomoc Warszawie został ostatecznie odwołany, a Korpus Kielecki AK rozwiązany.

Żołnierze nie złożyli jednak broni biorąc udział w krwawych bojach z okupantem niemieckim. Delegatura Instytutu Pamięci Narodowej w Kielcach postanowiła zorganizować panel dyskusyjny poświęcony akcji „Burza”, który odbędzie się w piątek 2 sierpnia 2024 r. o godz. 12.00 w Sali konferencyjnej Delegatury IPN w Kielcach (al. Na Stadion 1). Wezmą w nim udział dr Marek Jedynak, dyrektor Oddziału IPN w Białymstoku oraz dr hab. Sebastian Piątkowski z Delegatury IPN w Radomiu. Spotkanie poprowadzi Paweł Żołądek z Referatu Badań Historycznych w Delegaturze IPN w Kielcach.

Wystawy i nie tylko

W związku z obchodami rocznicowymi Wojewódzka Biblioteka Publiczna w Kielcach zaprezentuje wystawę pt. „Dziś idę walczyć – mamo…”.

Ponadto w 4 gablotach zaplanowano prezentację zbiorów WBP poświęconych tematyce powstania. Wystawa będzie prezentowana w dniach 1 – 31 sierpnia 2024 r. w holu na 1 piętrze. Z kolei Pedagogiczna Biblioteka Wojewódzka w Kielcach 1 sierpnia 2024 r. o godz. 11.oo zaprasza do swojej siedziby na otwarcie wystawy pt. „Za każdy kamień Twój, Stolico, damy krew”. Na wystawie, przygotowanej przez Wydział Gromadzenia, Ewidencji i Opracowania Zbiorów znajdą się eksponaty z prywatnej, gromadzonej przez kilkadziesiąt lat, kolekcji pracownika biblioteki. Muzeum Narodowe w Kielcach zachęca do obserwowania swojego profilu na Facebooku, gdzie pojawią się okolicznościowe posty upamiętniające 80. rocznicę godziny „W”.

W upamiętnienie 80. rocznicy wybuchu Powstania Warszawskiego, Świętokrzyskie Centrum Doskonalenia Nauczycieli w Kielcach zaangażuje wychowanków Zespołu Szkół Specjalnych przy ŚCR w Czarnieckiej Górze. Wydarzenie rozpocznie się 1 sierpnia 2024 roku o godzinie 17.00. Zaplanowany został między innymi apel z prezentacją multimedialną.

Powstanie Warszawskie

Na mocy rozkazu dowódcy Armii Krajowej gen. Tadeusza Komorowskiego „Bora” Powstanie Warszawskie rozpoczęło się 1 sierpnia 1944 r. o 17.00 – godzinie „W”. Miało na celu wyzwolenie stolicy spod niemieckiej okupacji przed wkroczeniem Armii Czerwonej. Armia Krajowa i władze Polskiego Państwa Podziemnego zamierzały ujawnić się i wystąpić wobec Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego (utworzonego w Lublinie i zależnego od woli Stalina) w roli gospodarza, jako jedyna legalna władza niepodległej Rzeczypospolitej.

Powstanie, planowane na kilka dni, upadło 3 października po 63 dniach walki. Zginęło od 16 tys. do 18 tys. żołnierzy AK i od 150 tys. do 180 tys. cywilów. Po kapitulacji Warszawa została doszczętnie zniszczona przez Niemców.

O ile pod względem militarnym powstanie zakończyło się klęską, o tyle pod względem politycznym miało ogromne znaczenie. Polacy zademonstrowali dążenie do odzyskania niepodległości. Jak pisał po wojnie Jan Nowak-Jeziorański, uczestnik tego niepodległościowego zrywu, „kurier z Warszawy”, walka nie była daremna, a Powstanie Warszawskie sprawiło, że „państwo polskie, chociaż zniewolone i wasalne, zachowało swoją odrębność, przetrwało Stalina, który w swych zamysłach prawdopodobnie chciał z niego z czasem uczynić część ZSRS”.