W ostatnim roku opłaty za śmieci drastycznie wzrosły w samorządach w całej Polsce. Drożejące śmieci to przede wszystkim konsekwencja zmian przepisów prawa, ale także rosnącej ilości odpadów.  Na to drugie mają wpływ sami mieszkańcy.

Na skok cen za gospodarowanie odpadami wpływ ma wiele czynników. Do najważniejszych zaliczyć należy:

1. Drastyczny wzrost opłaty środowiskowej – z 74 zł w 2017 roku do 270 złotych w 2020 roku za tonę. Przy100 tys. ton odpadów koszty w 2017 wynosiły 7,4 mln zł, podczas gdy w 2020 roku to prawie 20 mln więcej. Opłata trafia do województwa.
2. Wzrost produkcji śmieci przez mieszkańców. Dane GUS i Eurostatu pokazują, że na przestrzeni ostatnich 15 lat ilość produkowanych w Polsce śmieci wzrosła o około 40 proc.
3. Częstotliwość odbioru poszczególnych frakcji – papier czy szkło mogłyby być odbierane rzadziej. Często firma przewozowa robi niepotrzebne kilometry, ponieważ mieszkańcy terenów wiejskich wystawiają worki z różnymi frakcjami aż się zapełnią czyli co kilka miesięcy
4. Nieszczelność systemu. System odpadowy powinien się bilansować – jeżeli na danym obszarze mieszka x osób, to tyle samo powinno zostać wykazanych w deklaracjach śmieciowych. Ukrywanie konkretnej liczby osób w wielu gospodarstwach domowych prowadzi do tego, że reszta musi do nich dopłacić,
5. Uwzględnienie w warunkach realizacji umowy obowiązku ważenia wszystkich pojazdów przed realizacją usługi i po jej zakończeniu na wadze wskazanej przez zamawiającego. Powoduje to konieczność odbywania codziennie nieuzasadnionej liczby kursów, co generuje dodatkowe koszt
6. Nadmierna sprawozdawczości powodująca konieczność zatrudnienia większej liczby pracowników biurowych.

Na większość z powyższych czynników mieszkańcy nie mają wpływu. Jednak każdy z nas może pracować nad tym, aby ograniczyć ilość powstających odpadów. Wyrzucanie odpadów czy nawet segregacja nie jest rozwiązaniem. Najlepiej zagospodarowane odpady to takie odpady, które w ogóle nie powstają. Zapobiegać powstawaniu odpadów możemy w domu, a nawet trochę wcześniej, bo już w trakcie robienia zakupów. Poniżej wskazówki jak ograniczyć ilość odpadów

• rób listę zakupów – wtedy kupujesz tylko to, co naprawdę potrzebujesz i zmniejszasz prawdopodobieństwo wydawania pieniędzy na rzeczy niepotrzebne,
• nie używaj opakowań jednorazowych, np. reklamówek, a w ich miejsce stosuj opakowania wielorazowego użytku np. płóciennej torby, koszyka,
• kupuj produkty na wagę lub mniej opakowane, np. pasty do zębów bez kartonika i folii, kremu bez pudełka z kartonu,
• kupuj produkty w jednym, większym opakowaniu zamiast w kilku mniejszych,
• zużywaj produkt do końca, by nie wyrzucać resztek,
• dwustronnie zapisuj lub drukuj kartki,
• kupuj tylko produkty potrzebne i dobrej jakości, których niska trwałość nie spowoduje, że szybko je wyrzucisz,
• korzystaj z wielorazowych opakowań: używaj pojemników na lunch zamiast worków foliowych, napełniaj/noś własną butelkę na wodę zamiast ciągłego kupowania napojów,
• używaj akumulatorków zamiast jednorazowych baterii,
• używaj długopisów z wymiennym wkładem lub długopisów z surowców z odzysku albo biodegradowalnych,
• zamieszczaj informacje na swojej skrzynce pocztowej, że nie życzysz sobie wrzucania ulotek do niej – takie proste działanie może zmniejszyć ilość makulatury nawet do 5 kg rocznie!
• pożyczaj czasopisma i książki zamiast je kupować.
• wymieniaj się rzeczami, których już nie używasz
• sprzedaj lub oddaj to czego masz za dużo

Warto wdrożyć powyższe zasady, żeby odpadów powstawało jak najmniej, dzięki czemu nasze otoczenie będzie ładniejsze, a my zaoszczędzimy na opłatach.

Dlatego właśnie Stowarzyszenie Mieszkańców Piasecznej Górki „Z górki” podjęło działania projektowe pn. „Wrzuć puszkę do puszkomatu”. Ideą projektu jest wykształcenie nawyku mającego na celu odkładanie puszek aluminiowych i wyeliminowanie ich z gminnego systemu odbioru odpadów komunalnych. W ten sposób puszki nie trafiałyby razem z plastikami na wysypiska śmieci tylko dużo szybciej wracałyby do obiegu surowców wtórnych. Projekt zakłada utworzenie sieci 9 punktów odbioru puszek aluminiowych na terenie gmin Morawica i Nowiny. Puszkomaty wykonane są z siatki ocynkowanej i zespawanej w kształcie walca o pojemności 200 l, z wąskim otworem umożliwiającym wrzucenie puszki tylko po uprzednim zgnieceniu. Środki finansowe pozyskane ze sprzedaży złomu przeznaczane będą na odpłatną działalność statutową w obszarze ekologii, ochrony środowiska i zwierząt.

Projekt stowarzyszenia jest realizowany w ramach projektu „Ekologia integralna encykliki Laudato si’ w działaniu wspólnot Caritas i społeczności lokalnych”, realizowanego przez Caritas Polska, został dofinansowany ze środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Za treść artykułu odpowiada wyłącznie Caritas Polska.

Alicja Jamorska-Kurek
Stowarzyszenie Mieszkańców Piasecznej Górki „Z górki”