Żołnierze Wyklęci

ŻYCIŃSKI ALEKSANDER

Aleksander Życiński ps. „Wilczur”, „Orlean” (1926 – 1948)

Urodził się 16 lipca 1926 r. w Cechówce koło Warszawy. Po wybuchu II wojny światowej w 1940 r. przeprowadził się wraz z rodzicami do Suchedniowa, gdzie zaczął pracować w fabryce jako szlifierz. Przez pewien czas współpracował z AK, a od lipca 1944 r. z NSZ. W grudniu 1944 r. w wyniku ulicznej łapanki trafił do Niemiec jako robotnik. Po ucieczce jego pracodawcy z powodu nadciągającego frontu, udało mu się dołączyć do Brygady Świętokrzyskiej, gdzie został skierowany na kurs obsługi broni i terenoznawstwa. Wraz pieszym patrolem liczącym 30 osób pod dowództwem Jana Dzielskiego ps. „Warecki” przekroczył granicę słowacko-polską w nocy z 28 na 29. 04.1945 r. Po kilku potyczkach oddział uległ rozproszeniu, a Aleksander Życiński wrócił do Suchedniowa. 29 maja 1945 r. został aresztowany przez UB w Busku Zdroju i był przesłuchiwany przez NKWD w Kielcach. Wyrokiem sądu został skazany na 7 lat więzienia. Karę odsiadywał w więzieniu we Wronkach, skąd został zwolniony w marcu 1947 r. w wyniku amnestii. W maju 1947 r. utworzył oddział składający się początkowo z 4-6 osób, działający na terenie powiatów: starachowickiego, koneckiego i radomskiego. Jego grupa prowadziła akcje dyscyplinujące ówczesne władze oraz zapewniała sobie aprowizację i środki na dalsze funkcjonowanie. W wyniku obławy KBW i UB 7 maja 1948 r. Aleksander Życiński został złapany w Kucębowie wraz z żoną Józefą z domu Zep. Zostali przewiezieni do więzienia w Kielcach przy ul. Zamkowej. Józefa, mimo, że była w ciąży została poddana brutalnemu śledztwu. 4 października 1948 r. urodziła w kieleckim więzieniu córkę. Mała Aleksandra przebywała wraz z matką w więzieniu dwa lata.

31 lipca 1948 r. wyrokiem Wojskowego Sądu Rejonowego w Kielcach Aleksander Życiński został skazany na trzykrotną karę śmierci za założenie i dowodzenie nielegalną grupą, która „dokonywała zamachów na organa bezpieczeństwa publicznego i miała na celu zmianę przemocą ustroju państwa polskiego”. 24 września 1948 r. Aleksander Życiński po raz ostatni zobaczył się z żoną w więzieniu i przekazał jej krzyżyk zrobiony ze szczoteczki do zębów. Wyrok śmierci wykonano tego samego dnia o godzinie 19.00 w lesie w Zgórsku koło Kielc.

Mimo poszukiwań p. Józefie nie udało się znaleźć miejsca gdzie został pochowany jej mąż. Dopiero Fundacja „Niezłomni” rozpoczęła poszukiwania w lesie zgórskim , gdzie 15 marca 2016 r. odnaleziono zakopane cztery ciała. Dzięki identyfikacji DNA ustalono, że jedno z nich to ciało Aleksandra Życińskiego. 3 Lipca 2016 r. w Ośrodku Myśli Patriotycznej i Obywatelskiej przekazano notę identyfikacyjną rodzinie. Uroczysty pogrzeb Aleksandra Życińskiego miał miejsce w Bliżynie 24 września. 2016 r. Pośmiertnie został odznaczony Krzyżem Odrodzenia Polski oraz mianowany na stopień kapitana.

ŁONIEWSKI KAROL

Karol Łoniewski ps. “Lew” (1925-1948)

Urodził się 4 listopada 1925 roku w Nadarzynie. W okresie okupacji niemieckiej był członkiem Szarych Szeregów i podporucznikiem AK. Miał pseudonim „Lew”. Walczył w Powstaniu Warszawskim, został odznaczony Krzyżem Walecznych. Po wojnie rozpoczął studia na Wydziale Stomatologii Uniwersytetu Łódzkiego. Równocześnie rozpoczął działalność w WiN. Był żołnierzem oddziału “Smreka”, od sierpnia 1947 r. należał do grupy “Orlicza”. Aresztowany 18 lutego 1948 r został osadzony w kieleckim więzieniu. Wyrokiem Wojskowego Sądu Rejonowego w Kielcach 31 lipca 1948 r. został skazany na karę śmierci. Wyrok wykonano w lesie w Zgórsku 24 września 1948 r. Jego ciało ukryto w dole śmierci. Odnaleziony przez Fundację Niezłomni w marcu 2016 r. został ekshumowany i zidentyfikowany. Uroczysty pogrzeb odbył się 1 października 2016 r. w Nadarzynie k. Warszawy.

SPADŁO CZESŁAW

Czesław Spadło ps. “Mały” (1925-1948)

Urodził się 9 września 1925 roku. Wraz z rodzicami Marianną i Franciszkiem oraz braćmi Janem i Kazimierzem mieszkał w Wielkiej Wsi koło Wąchocka. Jego ojciec był kolejarzem, prowadził też gospodarstwo rolne. Czesław Spadło był żołnierzem AK w oddziale Eugeniusza Kaszyńskiego „Nurta”. Miał pseudonim „Mały”. Po zakończeniu wojny w 1945 r. działał w Zrzeszeniu „WiN”. Został aresztowany 16 marca 1948 r. Wyrokiem Sądu Rejonowego w Kielcach 31 lica 1948 r. został skazany na śmierć. Wyrok wykonano w lesie w Zgórsku 24 września 1948 r. Czesław Spadło miał 23 lata. Jego ciało ukryto w dole śmierci. Odnaleziony przez Fundację Niezłomni w marcu 2016 r. został ekshumowany i zidentyfikowany. Uroczysty pogrzeb odbył się 10 września 2016 r. w Wąchocku k. Starachowic.

FIGARSKI JÓZEF

Józef Figarski ps. “Śmiały” (1914-1948)

Urodził się 15 stycznia 1914 r. Pochodził z Wielkiej Wsi k. Wąchocka. Od 1943 r. był żołnierzem zgrupowania Armii Krajowej Eugeniusza Kaszyńskiego „Nurta”. Miał pseudonim „Śmiały”. Po rozwiązaniu AK w styczniu 1945 r. działał w Zrzeszeniu Wolność i Niezawisłość. Został aresztowany przez UB 13 marca 1948 roku. Skazany na śmierć 31 lipca 1948 roku. Wyrok śmierci wykonano w Zgórsku 24 września 1948 roku o godz. 19. Miał 34 lata. Jego ciało ukryto w dole śmierci. Odnaleziony przez Fundację Niezłomni w marcu 2016 r. został ekshumowany i zidentyfikowany. Uroczysty pogrzeb odbył się 10 września 2016 r. w Wąchocku k. Starachowic.

WOSIŃSKI JAN

Jan Wosiński (1922-1949)

Urodził się 29 maja 1922 r. w Kielcach. Pochodził z rodziny robotniczej. Był synem Jana i Izabeli z domu Dziekanowska. W czasie okupacji niemieckiej przebywał w miejscowości Jasień u swego dziadka i pracował w jego gospodarstwie rolnym. Tutaj rozpoczął działalność konspiracyjną w Armii Krajowej. Później wstąpił do Narodowych Sił Zbrojnych na placówce w Jasieniu. Pod koniec okupacji został wywieziony do Niemiec. Do Polski wrócił w 1946 roku. Mieszkał przy ulicy Okólnik w Kielcach. Pracował dorywczo u właścicieli prywatnych warsztatów.

W lipcu 1947 r. zorganizował grupę niepodległościową działającą na terenie gminy Łopuszno, którą dowodził do lipca 1948 r. Według dokumentów UB była to „banda terrorystyczno-rabunkowa o zabarwieniu po NSZ-owskim i pod wpływem ideologii PSL”. Grupa Wosińskiego składała się z czterech członków. Do oddziału oprócz dowódcy należał Piotr Pecel, Stanisław Wdowczyk i Grzegorz Mykityn. Po kilku akcjach grupa została rozpracowana przez MO i WUBP. 20 lipca 1948 r. Wosiński został aresztowany przez UB i osadzony w kieleckim więzieniu. Wyrokiem Wojskowego Sądu Rejonowego w Kielcach z dnia 28 października 1948 roku Jan Wosiński został skazany na karę śmierci. Prezydent Bolesław Bierut z prawa łaski nie skorzystał. 28 stycznia 1949 roku Jan Wosiński  razem ze swoim podkomendnym Piotrem Pecelem zostali wywiezieni z kieleckiego więzienia do lasu w Zgórsku, gdzie o godzinie 6.30 wykonano na nich egzekucję. Zakopano ich w dole śmierci.

W grudniu 2015 r. członkowie Fundacji „Niezłomni” odnaleźli szczątki Jana Wosińskiego i Piotra Pecela w jednej jamie grobowej w lesie w Zgórsku. 2 lutego 2019 r. odbył się ich uroczysty pogrzeb w kościele garnizonowym w Kielcach, a ciała spoczęły na cmentarzu w Cedzynie.

Piotr Pecel (1927-1949)

Urodził się 23 lutego 1927 roku w Kielcach. Był synem Franciszka i Apolonii z domu Dziewięcka. Miał pochodzenie robotnicze. W czasie okupacji niemieckiej prawdopodobnie nie należał do żadnych organizacji konspiracyjnych. Po wojnie mieszkał przy ulicy Okólnik 27 w Kielcach. Pracował dorywczo u prywatnych właścicieli.

Był członkiem grupy niepodległościowej działającej na terenie gminy Łopuszno, którą dowodził i zorganizował w lipcu 1947 r. Jan Wosiński. Według dokumentów UB była to „banda terrorystyczno-rabunkowa o zabarwieniu po NSZ-owskim i pod wpływem ideologii PSL”. Po kilku akcjach grupa została rozpracowana przez MO i WUBP. 6 sierpnia 1948 r. UB aresztowało Pecela. Osadzono go w więzieniu kieleckim. Wyrokiem Wojskowego Sądu Rejonowego w Kielcach z dnia 28 października 1948 roku Piotr Pecel został skazany na karę śmierci. Prezydent Bolesław Bierut z prawa łaski nie skorzystał. 28 stycznia 1949 roku Piotr Pecel razem ze swoim dowódcą Janem Wosińskim zostali wywiezieni z kieleckiego więzienia do lasu w Zgórsku, gdzie o godzinie 6.30 wykonano na nich egzekucję. Zakopano ich w dole śmierci.

W grudniu 2015 r. członkowie Fundacji „Niezłomni” odnaleźli szczątki Piotra Pecela i Jana Wosińskiego w jednej jamie grobowej w lesie w Zgórsku. 2 lutego 2019 r. odbył się ich uroczysty pogrzeb w kościele garnizonowym w Kielcach, a ciała spoczęły na cmentarzu w Cedzynie.

Źródło: www.ompio.pl